Blijven gaan - deel 2

Wanneer is het een gepast moment om onze emoties te uiten? Het is een vraag die we onszelf maar weinig stellen. We gaan ervan uit dat 'te emotioneel' destructief kan zijn. Met dit in het achterhoofd, beheersen we onszelf en gaan we niet tot het uiterste. We gaan mee in het idee dat we redelijk en beschaafd horen te zijn; iets wat we aangeleerd krijgen door onze ouders. Uitspattingen zijn uit den boze en worden de kop ingedrukt, al van in onze kindertijd.

We groeien op en onderdrukken zelf onze (negatieve) emoties. Als mens leren we onszelf beheersen, maar kroppen tegelijkertijd onze emoties op.

Emoties vormen echter een deel van onszelf en kunnen op een positieve manier deel uitmaken van ons leven. Ze roepen ons een halt toe, of laten de contradictie zien tussen wat we denken en wat we doen. Analyse van deze emoties is dus een veel gezonder alternatief dan het onderdrukken van emoties. Door emoties veelvuldig te onderdrukken, kennen we op de duur het ruime pallet aan gevoelens niet meer. Als je emoties wilt gaan herkennen is het dat ook belangrijk om ze in de eerste plaats te kunnen benoemen.

Emoties zorgen voor een heroriëntering. Je eigen emoties gaan veroordelen en enkel tot uiting laten komen wanneer jij denkt dat ze een positieve uiting zijn, is gevaarlijk. Niet enkel kunnen ze leiden tot vervreemding, het kan ook leiden tot obsessief gedrag. Onze emoties hebben een effect; op anderen in onze omgeving of op andere omgevingsfactoren. Zo is het dat boosheid zelf niet van een destructieve aard is. Het effect ervan kan dat wel zijn. Bovendien zijn het niet enkel de gevolgen van boosheid die van destructieve aard zijn. Ook angst, wanhoop, verdriet, ontgoocheling, kunnen ertoe leiden dat men iets letterlijk 'kapot maakt'.

In sommige gevallen echter wordt ons opgedragen om spontaan te zijn. Dit omdat we niet meteen in dezelfde sfeer zitten als andere mensen in onze omgeving. Het is iets wat van ons verwacht wordt. Toch kunnen we onszelf niet opleggen waar we niet de volle 100% achter staan. Je gaat je hierom schuldig voelen, maar tegelijkertijd moeten we in acht houden wie we zijn. Het is dan ook belangrijk dat we zelf in het achterhoofd houden wat er met deze kromme vraag verzocht wordt. Evengoed is het een uiting van de aard 'ik weet niet hoe ik met jou moet omgaan gezien je niet of minder enthousiast bent'. Wanneer er echter van jou verwacht wordt om 'minder gestresst te zijn of meer spontaan te reageren', is dit vaak een manipulatieve strategie. Men is niet eerlijk en respectvol en vraagt iets wat voldoet aan een verwachtingspatroon. Belangrijk is dat je weet dat jij mag voelen wat je voelt en dat je vooral mag uiten wat je voelt.

Niet is makkelijker dan het ontkennen van onze eigen gevoelens. Zulke mensen bestaan. Ze zijn ervan overtuigd dat emoties geen deel uitmaken van hun eigen bestaan. Enkel het heden telt dan nog en bovendien zijn alles feiten. Voor deze mensen zijn gevoelsmensen moeilijk te doorgronden, net omdat je er dan van overtuigd bent dat je blijft hangen in je gevoelswereld. Het is dan ook niet goed genoeg om enkel de situatie te doorgronden. Wanneer je geen rekening houdt met de mensen die zich in een bepaalde situatie bevinden, zal je gauw als koud en kil worden bestempeld. Bovendien zal je al snel een eenzaat worden omdat je niet enkel je eigen behoeften niet onder ogen kunt zien, maar ook de behoeften van andere niet onder ogen kunt zien. Het is belangrijk dat we emoties als dusdanig gaan erkennen en dat we niet telkens zoeken naar een logische verklaring. Een rationele uitleg zoeken voor iets wat fout gelopen is, belemmert ons omdat we het onszelf niet toelaten ons gevoel te uiten. Mensen uit je omgeving kunnen je maar moeilijk inschatten als je situaties te rationeel bekijkt. Door je rationele kijk op een situatie die je toelaat om te denken 'zo zit de vork in de steel, en dus hoef ik me er niet te veel van aan te trekken', ben je makkelijker in staat te gaan relativeren. Je laat jezelf toe te denken dat het allemaal nog zo erg niet is, of dat de situatie die zich bij een ander voordoet veel erger is. Relativisme heeft het voordeel dat je makkelijker uit een dal gekropen komt, maar staat eveneens het 'stilstaan bij je emoties' in de weg. Je overschat jezelf en neemt het niet zo nauw met je emoties. Het wegrelativeren van emoties zorgt voor vervlakking, want je oordeelt over emoties die je vaak zelf moeilijk vindt om te ervaren.

Emoties bestaan door en voor jou. We kunnen er dan ook maar beter gebruik van maken. Onderzoek datgene wat je voelt, zonder datgene wat in je opkomt weg te lachen, want ook dat is een copingsmechanisme. De rol van 'clown van het gezin' kan zo een negatieve bijklank hebben, zeker wanneer je dit gedrag op jonge leeftijd stelt. Door te lachen en letterlijk de clown uit te hangen, probeer je lucht te brengen in een benarde situatie. Je clowneske gedrag is dan een taak geworden.

Zie dus wat gezien moet worden en voel wat gevoeld moet worden.

Oprechte emoties komen bijvoorbeeld ook tot stand bij het beluisteren van muziek.

Een tip; stel je eigen klassieke hitlijsten samen. Kies voor muziek waar geen zang in voorkomt en laat de muziekinstrumenten zelf spreken.

Je zult merken dat sommige nummers jouw gevoel perfect kunnen vertalen.

Enkele voorbeelden zijn:

Lost - Parting Words - door Michael Giacchino --> Gevoel: hoop, opluchting

Danse Macabre - door Camille Saint Saëns-->Gevoel: wanhoop, boosheid, melancholie

La valse d'Amélie - door Yann Tiersen --> Gevoel: hoopgevend

Indische waterlelies - door koningin Fabiola --> Gevoel: vreugde

Holiday party - door Roger Roger et son grand orchestre --> Gevoel: triomphantelijkheid.

Sinfonie nr.3 in c Moll - door Camille Saint Saëns --> Gevoel: wanhoop (hoop)

Claire de la Lune - door Georges Debussy --> Gevoel: wanhoop (hoop), boosheid

Peer Gynt Suite - Solveigs song - door Edvard Grieg --> Gevoel: verdriet, ontgoocheling

Probeer nu zelf een lijst van dit soort nummers samen te stellen. Het kan niet alleen jezelf helpen om je gevoel te erkennen, maar het kan ook je naasten een beter inzicht geven.

Muziek zegt soms meer dan woorden en kan je helpen om de juiste woorden te vinden.

Blijf echter niet te lang hangen in je melancholie. Beluister een lied dus geen 5 keer na mekaar. Als het je helpt kan je tijdens het beluisteren je gevoel ook opschrijven. Dat kan in volzinnen of in woorden. Tranen mogen vloeien, dat is een teken van erkenning.

Eenmaal dat het lied gedaan is, stop je met schrijven en probeer je de emotie van je af te zetten. Je hebt je emotie erkent en verwerkt.